WEL in Ontwikkeling is een landelijke beweging voor kinderen en jongeren van 4 tot 23 jaar voor wie school tijdelijk niet past, maar die wél willen leren en groeien.
Beeld: © WEL in ontwikkeling
Het project WEL in Ontwikkeling startte in schooljaar 2021–2022, binnen het kader van het Nationaal Programma Onderwijs. Het doel was om beweging te brengen in situaties die waren vastgelopen, waarin jeugdigen niet tot bloei kwamen.
Samen met ouders, professionals, samenwerkingsverbanden en beleidsmakers werkte WEL aan nieuwe vormen van ontwikkeling. Hoe kan ontwikkeling wél? Er groeide een landelijke beweging waarin ruimte is ontstaan voor maatwerk, vertrouwen en samenwerking. De aanpak die is ontwikkeld, is waarderend, verbindend en bewezen effectief: luisteren werkt, en elk stapje telt.
WEL in Ontwikkeling ziet dat er groeiende aandacht is voor het recht op ontwikkeling van álle jeugdigen, ook als school tijdelijk niet lukt. De inzichten uit WEL in Ontwikkeling vinden nu hun weg naar beleid, en de afstand tussen praktijk en beleid wordt kleiner.
Wat als school niet meer past?
Sommige jeugdigen, kinderen, jongeren en jongvolwassenen tussen 4 en 23 jaar, staan niet ingeschreven op school of hebben een vrijstelling van de leerplicht. Niet omdat zij niet wíllen leren, maar omdat het op dat moment niet lukt. Ze zijn overprikkeld, angstig, stilgevallen of uitgeput door alles wat moet. Opvoeders vertellen dat kinderen stilvallen en dat de ruimte om te leren kleiner wordt, door spanning en vermoeidheid.
En dan is er iemand die luistert en naast hen staat – zonder oordeel, zonder haast, met oprechte nieuwsgierigheid en met de vraag: wat wil jij? Door te luisteren kan ontwikkeling weer op gang komen. En elk stapje telt. Je bent WEL in ontwikkeling.
Luisteren
Ontwikkeling verloopt zelden in een rechte lijn. Soms is stilstaan nodig om verder te komen. Daarom werken we waarderend: we zoeken niet naar tekorten, maar naar wat werkt. Elke kleine stap is waardevol. Zo komen jeugdigen én hun ouders WEL in ontwikkeling.
Bij WEL in Ontwikkeling begint om die reden alles met luisteren. Gesprekken gaan niet over wat er misgaat, maar over wat er nodig is. De wens van de jeugdige en de ervaring van ouders zijn het vertrekpunt. Zo ontstaat ruimte om samen te ontdekken wat de volgende stap kan zijn.
Professionals
Voor professionals geldt dat waarderend werken beweging brengt. Door stil te staan bij wat wél werkt, ontstaan nieuwe perspectieven. Professionals leren uit hun vaste groef te stappen, echt te luisteren en met een frisse blik te kijken naar wat een jeugdige nodig heeft.
Teams groeien door samen te werken en verhalen te delen. Het erkennen van autonomie, verbinding en competentie blijkt essentieel – voor jeugdigen én voor professionals zelf. Samenwerken in multidisciplinaire teams versterkt en inspireert.
De opbrengsten zijn niet altijd in cijfers te vangen. Ze zitten in trots, lef en plezier. In professionals die weer kunnen doen waar ze goed in zijn, en in ouders en jeugdigen die zich gesteund voelen.
Samenwerkingsverbanden
De 116 samenwerkingsverbanden passend onderwijs in Nederland geven ieder op hun eigen manier invulling aan WEL in Ontwikkeling. Ze delen hetzelfde doel: ruimte maken voor ontwikkeling.
Er ontstaan nieuwe samenwerkingen en creatieve oplossingen, zoals maatwerkklassen, onderwijs buiten schoolmuren en de leerkracht op de fiets – een leraar die jongeren thuis of buiten school lesgeeft als dat (nog) niet op school lukt.
Beleidsmakers
Ook beleidsmakers herkennen het patroon: luisteren werkt. Wanneer regels ruimte laten voor vertrouwen, ontstaan oplossingen die écht passen. Maatwerk blijkt vaak niet duurder, maar juist effectiever.
Wat blijft van WEL in Ontwikkeling
WEL in Ontwikkeling begon als experiment en groeide uit tot een beweging. Een uitnodiging om anders te kijken – niet naar wat ontbreekt, maar naar wat er al is.
De kracht zit in de eenvoud: luisteren, waarderen en verbinden. Zo ontstaat groei, van binnenuit en met elkaar. Ook nu het project formeel is afgerond, blijft de beweging doorgaan.
Want wat werkt, delen we. En wat gedeeld wordt, groeit.
Meer informatie over we WEL in Ontwikkeling of de praatplaat bekijken.
Meer over WEL in Ontwikkeling op YouTube:
Beeld: © WiO
Bekijk de video 'WEL in Ontwikkeling - In gesprek met vier professionals'
Interview met Clemens Post (fixer en onderwijsadviseur SWV Amsterdam)
Interview Simon Bax (adviseur en verbinder bij de VNG)
Interview Henriët Speth (projectleider WEL in ontwikkeling bij SWV Almere PO en VO)
Interview Joke Harlaar (onsulent schoolmisser)
Melchior Wammes (ervaringsdeskundige jongere – Adviesraad Eigenwijsheid)
Melchior Wammes video 2 (ervaringsdeskundige jongere – Adviesraad Eigenwijsheid)