Aanpak Wachttijden: Voorbeeldregio Hart van Brabant

Weblogbericht | 04-04-2022 | voor Jeugd & Gezin

We spreken met wethouder Dion Dankers van de gemeente Oisterwijk en ook regionaal bestuurlijk opdrachtgever, één van de drijvende krachten achter de aanpak van wachttijden in zijn regio. En met programmamanager Astrid van Oosterhout die sinds januari van dit jaar deze ambities in goede banen moet gaan leiden.

De elf gemeenten rondom Tilburg vormen samen de jeugdregio Hart van Brabant. Ook in dit mooie relatief landelijke gebied is de problematiek rondom de jeugdzorg nijpend. Dankers, sinds januari 2021 wethouder sociaal domein in Oisterwijk, beziet het probleem zoals je van een wethouder mag verwachten: betrokken.

“Als de jeugd in je gemeente moet wachten op zorg, dan heb je een probleem. Dat is hier niet anders dan in andere delen van het land.”

Reden genoeg om de ambities neer te leggen in een programma waarbij de doelstellingen bepaald niet bescheiden zijn. “Vanuit onze bestuurscommissie jeugd hebben we gezegd: hier gaan we iets aan doen. Het gaat om onze kinderen. Als er zorg nodig is moet die er snel zijn, anders is risico enorm groot dat het kind daar later grote problemen mee krijgt, bijvoorbeeld problemen bij solliciteren.” Het terugbrengen van de wachttijden wordt een megaklus, realiseert Dankers zich. “Daarom gaan we voor 200 procent onze schouders eronder zetten.”

Voorbeeldregio

In 2018 zijn in de regio al diverse kleinschalige projecten gestart, “maar geen van alle hebben die tot echte resultaten geleid”, vertelt Astrid van Oosterhout. “Daarom is er vorig jaar juni een nieuwe koers uitgezet voor de aanpak van wachttijden met het programmaplan ‘aanpak wachttijden jeugdhulp – samen met de toegang’.

We zijn in 2021 aan de slag gegaan om de komende jaren tot 2025 te komen tot een systeembrede aanpak: vanuit de toegang wachttijden structureel aanpakken.

We starten in drie pilotgemeenten: Waalwijk, Oisterwijk en Tilburg. Daarbij inventariseren we waar de gemeenten behoefte aan hebben. De focus is allereerst gericht op de voorkant, dus daar waar de zorgvraag binnenkomt, maar we kijken naar de hele keten.

De Brabanders gaan methodisch te werk. Termen als iteratief werken, focussen, onderzoeken, oplossen, invoeren en testen vallen regelmatig. Van Oosterhout vergelijkt de aanpak met het draaien aan knoppen. “We kijken in de praktijk waar de problemen liggen en lossen die stap voor stap op.” Geen ellenlange voorbereiding dus maar direct aan de slag, is het motto.

Commitment

Regio Hart van Brabant is landelijk voorbeeldregio voor de structurele aanpak van wachttijden en loopt hierin voorop.  Van Oosterhout: “Samen met OZJ bekijken we onze werkwijze en delen we onze ervaringen met andere regio’s.” OZJ zorgt daarbij voor kennis en ondersteuning in de vorm van procesbegeleiding.

De investeringen die nodig zijn om de doelstellingen op de langere termijn, tot 2030, te realiseren, zullen op de schouders van elf gemeenten rusten. Van Oosterhout en Dankers hebben daar duidelijk vertrouwen in.

“Binnen de regio Hart van Brabant is er voldoende commitment, iedereen heeft zich in 2021 uitgesproken om de wachttijden jeugdzorg aan te pakken”, verzekert Dankers. “Gemeenten sluiten zich uit vrije wil aan bij het programma en committeren zich daarmee aan onze doelen.”

Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de drie pilotgemeenten. Van daaruit verwachten Dankers en Van Oosterhout dat de vonk zal overslaan op de andere gemeenten. Van Oosterhout:  “We zijn nu vol van start gegaan om in de pilotregio’s die betrokkenheid en vooral het van elkaar leren op te bouwen. Hart van Brabant is een kleine regio met elf gemeenten van diverse omvang. Er wordt al goed samengewerkt binnen verschillende jeugdprojecten.”

De aanpak is erop gericht dat je niet overal het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. “Daarvoor zijn de leerexpedities met de drie pilotgemeenten bedoeld”, verduidelijkt Van Oosterhout. “De ene gemeente gaat met haar ervaringen aan de slag bij de andere. Zo maken we kruisbestuiving mogelijk. Dit doen ze niet alleen, er is een regionaal projectteam aan de slag om van dit programma een succes te maken. Succesvolle oplossingen willen we uiteindelijk regiobreed invoeren.”

Niet alle mogelijke oplossingen zullen geschikt zijn voor alle gemeentes.

Dankers: “Bijvoorbeeld de toegangen tot de jeugdzorg verschillen onderling. De oplossing voor de ene gemeenten is niet per se zaligmakend voor de andere.”

Opvolger

Van Oosterhout hoopt al voor de zomer de eerste resultaten in de pilotgemeentes te kunnen gaan testen, en beiden verwachten de komende vier jaar wachttijden al bij meerdere gemeenten te zien teruglopen. “De jaren 2026 tot 2030 zullen we de aanpak dan regiobreed doortrekken”.

De gedrevenheid is mooi om te zien, maar hoe denkt Dankers de ambities ook na zijn ambtstermijn, dus over vier jaar, te borgen bij zijn opvolgers? “Dat zie ik als een grote uitdaging. Er is nu een breed draagvlak voor de aanpak van de wachttijden. Mijn streven is om hier de komende vier jaar iets moois weg te zetten, dan zal het voor mijn opvolger over vier jaar des te aantrekkelijker zijn om hiermee door te gaan en Hart van Brabant wachttijdenvrij te maken.”

Tekst: Rik Weeda.