Effectieve governance: kaders voor sturing en inrichting

In een domein dat zo complex is als de jeugdzorg, met verschillende actoren, belangen en structurele onzekerheden, zijn een doordachte inrichting en governance inderdaad belangrijk in het daadwerkelijk realiseren van gezamenlijke ambities.

Effectieve(re) governance dient als hefboom tussen organisaties en leidt tot betere samenwerking en sturing. Structuur en inrichting worden daarbij bepaald door de strategische opgaven waarvoor bestuurders en regio’s gesteld staan.

Aanpak Wachttijden ondersteunt bestuurders en regio’s bij het versterken van governance en inrichting. Hierbij staan deze drie thema’s centraal:

1. Innoveren | Speelruimte: experimenteel sturen

Experimentalist Governance. Een sturingsmethodiek om ruimte te bieden aan vernieuwing, zonder de controle te verliezen. Passend bij complexe vraagstukken, bijvoorbeeld bij de transitie van gesloten jeugdzorg naar kleinschalige woonvormen. Het biedt houvast bij opgaven waarin (continu) leren en ontwikkelen centraal staan en stimuleert een lerende beweging, onder andere door in voldoende lokale uitvoeringsruimte (‘speelruimte’) te voorzien. In andere domeinen wordt deze methodiek al toegepast als effectief hulpmiddel in complexe transities.

Bekijk hieronder de video of download het Whitepaper

2.  Inrichten | Gemeenschappelijke Regelingen (GR-en)

Als gevolg van nieuwe wetgeving is aandacht voor formele regionale samenwerkingsstructuren vanuit een gedeelde (regio)visie belangrijk. Dit vraagt soms dat bestaande structuren worden herzien of dat nieuwe gemeenschappelijke regelingen worden ingericht. Ook wensen sommige regio’s al een stap verder te gaan. Bijvoorbeeld door bovenregionale afspraken te maken rondom de meest complexe zorg zoals 24-uursvoorzieningen. Hoe zorg je voor duidelijke verantwoordelijkheden, besluitvorming en mandaten?

3. Samenwerken | Netwerkgovernance

Jeugdzorg, onderwijs en welzijn raken steeds meer met elkaar verweven. Over domeinen heen samenwerken vraagt om heldere afspraken en een bijpassende netwerkstructuur. Hierin zijn verschillende inrichtingsvarianten mogelijk, van ‘lichte’ informele (overleg)structuren tot verdergaande ‘zwaardere’ integratie, bijvoorbeeld via bundeling van activiteiten in een gezamenlijke juridische entiteit.

Aan de slag met governance?

• Richt je een GR in?
• Overweeg je een gezamenlijke uitvoeringsorganisatie?
• Wil je speelruimte creëren binnen bestaande structuren om een lerende beweging te stimuleren?

1. Bekijk de Video en lees het Whitepaper
2. Meld je aan voor de Verdiepingsdag of ons Webinar. Op woensdag 24 september organiseren we een interactief webinar o.l.v. Martje Weusten. Wil je erbij zijn? Stuur dan een mail naar wachttijden@vng.nl
3. Plan een Werksessie voor jouw regio
4. Vraag ons om Voorbeelden

Neem contact op met Martje Weusten via martje.weusten@vng.nl
Of mail ons op wachttijden@vng.nl om een bijeenkomst te plannen

Over de auteur en contactpersoon

Martje Weusten is organisatieadviseur en aangesloten als expert governance bij Team Aanpak Wachttijden. Haar focus ligt op het ontwikkelen en begeleiden van werkende samenwerkings- en netwerkstructuren – op papier en in de praktijk.

Veelgestelde vragen

Hieronder zie je een overzicht van veelgestelde vragen over governance en sturing. Zit jouw vraag er niet bij? Neem dan contact op met Aanpak Wachttijden via wachttijden@vng.nl.

Wat doet Aanpak Wachttijden rondom governance en sturing?

Je kunt Aanpak Wachttijden benaderen voor vragen rond sturings- en governancevraagstukken in het jeugddomein. Vragen die bijvoorbeeld gaan over de inrichting van netwerken of de vormgeving van een regionale mandaatstructuur (binnen een gemeenschappelijke regeling).

Daarnaast focust het programma zich op sturing van complexe vraagstukken vanuit het principe van Experimentalist Governance. Daarbij ligt de focus op het verzamelen van goede voorbeelden en concreet in de praktijk brengen van deze experimentele vorm van sturing. 

Wat zijn de mogelijkheden van Experimentalist Governance om complexe vraagstukken in het jeugddomein aan te pakken?

Experimentalist Governance is een methodiek om sturing te geven aan complexe opgaven binnen het jeugddomein. Het past goed bij vraagstukken met een hoge complexiteit en/of lage kenbaarheid. Dit type vraagstukken kenmerkt zich ook door een grote samenhang over verschillende domeinen heen en grote variëteit aan betrokken actoren. Experimentalist Governance geeft ruimte voor vernieuwing binnen een helder kader van (bij)sturen en verantwoording afleggen:

• Experimenteren zonder verlies van controle
• Systematische ontwikkeling van doelen, resultaatindicatoren en methoden
• Besturen met ruimte voor lokale ontwikkeling
• Leren van diversiteit

Ik wil zelf aan de slag met betere governance, hoe doe ik dat?

Iedere structuurvraag begint met het scherp(er) krijgen van de opgaven in jouw regio.

Heb je een concrete inrichtingsvraag, dan kan Aanpak Wachttijden bijvoorbeeld helpen met informatie rondom gemeenschappelijke regelingen.

Wil je weten hoe je sturing geeft aan complexe opgaven, lees dan vast dit whitepaper voor belangrijke inzichten. Denk daarbij vast na over doelen, wie in jouw regio onmisbaar is om deze doelen te realiseren en op welke wijze verantwoording eruit kan zien.

We denken hierin graag met je mee in een verkennende werksessie.

Ik wil een bijeenkomst door Aanpak Wachttijden laten organiseren. Hoe doe ik dat?

Ik wil een bijeenkomst door Aanpak Wachttijden laten organiseren. Hoe doe ik dat?

In het najaar organiseren wij een Verdiepingsdag. Ook wordt er een Webinar georganiseerd om kennis te delen. Wil je hierbij zijn? Dat kan door een e-mail te sturen naar wachttijden@vng.nl. Heb je vragen? Neem dan contact op met Martje Weusten via martje.weusten@vng.nl.

Mocht jij voor jouw regio specifiek meer willen weten, dan komen we graag bij je langs en gaan persoonlijk met jou en eventuele netwerkpartners in gesprek.