Betere jeugdzorg organiseer je van onderop: ‘Hoe zorgen we ervoor dat kinderen helemaal niet in de gesloten jeugdzorg belanden?’
In de praktijk
In de JeugdzorgPlus zitten kinderen met zeer complexe problematiek. Om de hulp aan deze jongeren te verbeteren én om te voorkomen dat ze in de gesloten zorg terechtkomen, is een plan gemaakt: ‘De best passende zorg voor kwetsbare jongeren’. Dit plan komt niet uit de koker van beleidsmakers, maar is juist bedacht door mensen uit de praktijk – met input van jongeren zelf.
Als hoogleraar Kinder- en Jeugdpsychiatrie onderzoekt Arne Popma hoe hulp aan jongeren beter kan. Of het nu gaat om residentiële jeugdzorg of gesloten jeugdzorg. Daarom reageerde hij positief toen hij werd gevraagd om mee te werken aan het plan:
Samen met een groepje mensen uit diverse disciplines – psychiaters, orthopedagogen, psychologen – hebben we een aantal inhoudelijke kernideeën op papier gezet. Denk aan: het gesprek kunnen voeren over suïcidaliteit. Het terugdringen van separeren. Meer werken met het hele gezin in plaats van alleen met de jongere zelf. Kortom: een reeks maatregelen om de gesloten jeugdzorg flink te verbeteren. Juist door deze gezamenlijk vast te stellen en te gaan aanpakken kun je vervolgens van en met elkaar gaan leren en beter worden. Als je een niveau hoger kijkt, dan wil je het liefst dat jongeren helemaal niet in JeugdzorgPlus terechtkomen. Dus ook dat werd een belangrijk thema: hoe zorg je ervoor dat eerder, sneller en beter passende hulp geboden wordt? Zodat een kind helemaal niet in de gesloten jeugdzorg belandt. Dat is een vraagstuk voor de hele keten. Er moet worden nagedacht door alle verschillende disciplines vanuit één visie en één doel. Iedereen moet zichzelf afvragen: wat kan mijn bijdrage hieraan zijn?
Carola Bodenstaff, senior beleidsadviseur bij Jeugdzorg Nederland, is blij dat Arne Popma samen met andere experts is aangeschoven: Mét jongeren praten en niet alleen over hen
De kracht van dit plan is dat het gebaseerd op inhoudelijke expertise vanuit verschillende disciplines. Daar refereert Arne ook naar. En dat niet alleen. We hebben ook jongeren – ervaringsdeskundigen – uitgenodigd om mee te praten. Onze vraag aan hen: stel dat de JeugdzorgPlus eruitziet zoals we in dit plan voorstellen, wat betekent dit dan voor jullie? Groepsgrootte, veiligheid, onnodige overplaatsingen: het is allemaal in dat gesprek voorbijgekomen. Die input hebben we in het plan toegevoegd. En bij de verdere uitwerking van dit plan gaan we jongeren nóg meer betrekken. Zij weten immers als geen ander waar we over praten.
De ideeën zijn er. Nu de uitvoering nog. Dat vraagt veel vakmanschap van professionals, weet Arne Popma:Ruimte voor de professional
Ter Lering en InspiratieA Over de eigen sector heenTijdens een bijeenkomst in het voorjaar van 2018 spraken bestuurders en directeuren van JeugdzorgPlus en een aantal stakeholders over hun gevoel van onmacht en onbehagen rondom gedwongen afzondering. Aanleiding? Een journalist had de sector gevraagd hoe vaak dit voorkwam. Een antwoord was moeilijk te geven omdat duidelijke wettelijke kaders ontbreken en de terminologie per instelling verschilt. Dat moest anders. Het was niet alleen het startpunt voor een onderzoek (Ik laat je niet alleen) naar een breed gedragen definitie van gedwongen afzondering, maar ook voor een plan om andere dringende thema’s aan te pakken, zoals preventie van suïcide. Maar vooral ontstond de wens om te voorkomen dat jongeren überhaupt in de JeugdzorgPlus terechtkomen. Om op die grote maatschappelijke opgave een antwoord te vinden, zijn alle aanpalende stakeholders aangesloten. Zo is een brede coalitie bij het plan betrokken: naast Jeugdzorg Nederland, ook GGZ Nederland, VGN, VOBC (samen vertegenwoordigd in Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd), NJi, Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, VNG, het ministerie van VWS, wetenschap en vertegenwoordigers van professionals en ervaringsdeskundigen. B Leidende principesDoor de transformatie van de jeugdzorg is veel aandacht komen te liggen op processen, stelsels en financieringsvragen. Ontwikkelen vanuit de inhoud is op de achtergrond geraakt. Het plan probeert het tij te keren. Vanuit het idee: eerst nadenken over hoe je het inhoudelijk zou willen neerzetten en pas daarna nadenken over hoe je dat dan organiseert. C Organisatie en aansturingHet plan is een gezamenlijk initiatief van de Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd (BGZJ) en het ministerie van VWS en is onderdeel van het Actieprogramma Zorg voor de Jeugd. D AandachtspuntenHet plan ‘Passende Zorg voor kwetsbare jongeren’ is nog slechts een plan. De jongeren in kwestie zijn er nog niet beter van geworden. Daarvoor moet het eerst uitgewerkt worden. Om te laten slagen, hebben professionals ruimte nodig. En geld en draagvlak. Ook moet er nog steeds ingezet worden op het verbeteren van onderlinge relaties, aansluiting bij het onderwijsveld en jongeren betrekken bij de uitvoering van de verbeterideeën. |
Meer weten over het verbeteren van de jeugdzorg van onderaf? Neem contact op met:
Ministerie van VWS:
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.